Yaşadığımız çağda insanların ihtiyaçlarını karşılamak için binlerce meslek grubu oluşmuştur. İnsanlığın kültürel, sosyal, yaşamsal tüm ihtiyaçları ancak bu şekilde farklı meslek gruplarının doğması ve gelişmesi ile sağlanmaktadır. Bu işlerin bazıları herkes tarafından yapılabilecek yani görece daha kolay işlerken, bazıları daha zor ve ustalık gerektiren işlerdir. Bu zor işlerden bazıları daha da özeldir ve en ufak hatada oldukça kötü sonuçlara neden olabilir. Bu özel mesleklere doktorluk, yeminli mali müşavirlik ve yeminli tercümanlık örnek olarak verilebilir. Bu mesleklerin özel olma sebeplerinin başında aldıkları riskler gelir. Buna örnek olarak, bir cerrahın en ufak hatasında hasta ölebilir ve bunu önleyebilen tek kişi de cerrahtır. Bu mesleklerin bir diğer özelliği de tüm risklerin meslek sahibine ait olmasıdır. Yazımızda bu özel mesleklerden biri olan yeminli tercümanlık hakkında bilgi vereceğiz.
Tercümanlık günümüzde oldukça önemli ve yaygın mesleklerin başında gelmektedir. Geçmişten günümüze kalan, şu an aktif olarak kullanılan dil sayısının 7 binden fazla olduğu tahmin edilmektedir. Çeşitli dillerin bulunduğu bu çağda; yabancı dillere hakim olan ve yabancı kültürlerdeki insanların birbirlerini anlamasında baş rol oynayan tercümanlar, çağın gereklerini yerine getirmede sıkça başvurulan kişilerdir.
Globalleşmenin bir gereklilik olduğu çağımızda ticaret ve bürokrasinin sağlanmasında tercümanlık çok önemli hale gelmiştir. Bu aşamada da tercümanın güvenilirliği, bilgi ve tecrübesi çok önemlidir. Peki, seçilen tercümanın güvenilir olduğunu ve gerekli dillerdeki bilgi birikiminin yeterli olduğunu nasıl anlayabiliriz? Bunun cevabı yeminli tercümanlardır ve sebepleri yazının ilerleyen bölümlerinde anlatılacaktır.
Özellikle bürokratik ve sır niteliğindeki belgelerin çevirisinde tercümanın güvenilirliği çok önemlidir. Gerekli dildeki deneyimi, bilgisi ve profesyonelliği bu tarz belgeler için yeterli olmamaktadır. Ana nokta olan güvenin de sağlanması aşamasında yeminli tercüman kavramı hayatımıza girmiştir. Özetle, Türk Devleti tarafından yetkinliği onaylanmış, kaliteli tercüme yapabilen ve güvenilir tercümanlara yeminli tercüman denir.
Yeminli tercüman, lisans eğitimini Mütercim-Tercümanlık / Dil Bilimleri gibi bölümlerde tamamlamış, yurt dışında eğitim almış ya da yurt dışında uzun süre yaşamış ve dildeki bilgisini ülkesinde değerlendirmek isteyen kişilerden seçilir. Bu kişiler, gerekli bilgi seviyesine sahip oldukları için profesyonel tercümanlık yapabilirler.
Yeminli tercümanlığın temeli normal tercümanlığa dayansa da aralarında farklar bulunmaktadır. Hali hazırda tercümanlık yapmakta olan, ev-ofis tarzı çalışan veya herhangi bir firma adına çalışmakta olan tercümanların, yaptıkları mesleği resmileştirip kamu alanında veya devlet kurum ve kuruluşlarında işlem yapma yetkisi almasıyla yeminli tercüman olunmaktadır. Bu yetkiyi noterlerden aldıkları izin tutanaklarıyla elde eder ve yeminli tercümanlık yaparlar. Yeminli tercüman olmak için ana dilde ve buna ek olarak en az bir dilde daha uzmanlaşmak gereklidir. Tercümanlık mesleğinin doğasında olduğu gibi, yeminli tercümanlıkta da konuşma dilini bilmek yeterli değildir. Dil bilgisine ve kurallarına da hakim olmak gerekmektedir.
Noter yeminli tercüme, noterde yemin belgesine sahip tercümanlar tarafından yapılmış tercümedir. Tercüman ve tercüme bürosu tarafından imzalanıp kaşelenen belgenin, noter tarafından da imzalanması ve mühürlenmesiyle noter yeminli çeviri belgesi tamamlanmış olur.
Noter tercümanın yetkinliğini ve güvenilirliğini garanti altına alırken tercüman da çevirideki hataların sorumluluğunu almıştır.
Noter yeminli tercümelere devlet içindeki hatası affedilemeyecek düzeyde önemli olan çeviri işlemlerinde ve resmi evraklarda başvurulur. Noterin verdiği referans gerekli güveni sağlamaktadır. Konsolosluklar ve mahkemeler gibi makamlar için talep edilen çeviri işlerinde, dokümanların resmi niteliğe sahip olması gerektiği için tercüman yemini ve noter tasdiki gereklidir.
Bazı şirketler, halkla paylaşılmak istenmeyen özel nitelikteki belgelerin çevirisinde de yeminli tercümanlardan destek alır. Bu tarz yazışma ve belgelerde de güven oldukça önemli olduğu için normal tercümanlardan ziyade yeminli tercümanlar tercih edilir.
Yeminli tercümanlığın ilk ve en önemli maddesi tercümanlık yapılacak olan dillerdeki yetkinliği ispatlayacak belgelerin sunulmasıdır. Okunulan bölümler, alınan sertifikalar, girilen sınavların sonuçları, referanslar ve uzman olunan dilin konuşulduğu ülkede geçirilen sürenin belirtildiği belgelerle notere gidilmeli ve mesleğe yeminli tercüman olarak devam edilmek istendiği belirtilmelidir.
Noterlik; tercümanın bilgi birikimi ve yetkinliğini, verilen belgelere de bakarak kontrol eder ve eğer yeterli görürse kısa bir eğitim sürecine alır. Bu eğitim sürecinde şunlar hakkında bilgi verilir :
Tüm bu konularda verilen kısa eğitim sonrasında noterlik, kişisel bilgiler ve belgeleri de kullanıp özel yemin zaptı hazırlar. Özel yemin zaptı; tercüman tarafından yüksek sesle okunur, yemin edilir ve gerekli kısımlar imzalanır. Böylelikle yeminli tercümanlık işlemleri tamamlanmış olur.
Verilen belgeler yabancı dilde ise kabul edilmez. Yabancı dildeki belgelerin noter kabulüne sunulması için başvurulacak noterliğe bağlı yeminli tercümanlar tarafından Türkçe’ye tercüme edilmesi gereklidir. Bu işlem sonrası noterliğe belge olarak sunulmaya hazır hale gelir.
Götürülen belgeler arasında önceden yapılmış çevirilerin bulunması da önemlidir. Noterliğe bağlı tercümanların kontrolü sonrasında alınan onayla, önceden yapılan çeviriler kabulde etkili hale gelir. Yeminli tercüman olacak kişi hakkında devlet detaylı bir araştırma yapar. Bu da güvenliğin sağlanması ve önemli bilgilerin sızdırılmasının önlenmesinde önemlidir.
Tercüme işi gün geçtikçe ciddi bir ihtiyaç halini almaktadır. Hayatın her alanında birçok kişi tercüme hizmetine ihtiyaç duyuyor. Bu tercümeler ister akademik olsun ister sıradan bir metin olsun farklı dillere çevrilmesi için tercümanlar aranıyor araştırılıyor ve en iyisini yapana iş verilmek isteniyor. Ancak tercüme işini yapanlar kendi içerisinde yeminli ve yeminsiz yani normal tercümanlar olarak ikiye ayrılıyor. Bu konuda kafa karışıklığını gidermek için her ikisi arasındaki farkları bilmek gerekiyor. Şimdi gelin bu farklara birlikte bakalım.
Tercüme bürolarında onlarca tercüman çalışıyor ve günde onlarca metni farklı dillere çevirerek tercüme işlerinde uzmanlaşıyorlar. Bununla birlikte buralarda çalışan tercümanların hepsi elbette yeminli değil. Peki, yeminli tercüman nedir ona bakalım şimdi. Yeminli tercümanlar herhangi bir yabancı dilde profesyonelleşmiş ve bunu da noterden tasdik ettirerek belgelemiş kişilerdir. Bu kişiler her türlü resmi evrakı çevirme yetkisine sahip oldukları gibi damga ve mühür vurma noktasında da yetkili tercümanlardır. Yani yeminli tercümanlarda yaptırılan çeviriler dünyanın her yerinde geçerlilik kazanıyor. Yeminsiz tercümanlarda ise bu yetkilerin hiç biri olmadığı gibi yaptıkları çevirinin de resmi bir geçerliliği olmuyor.
Bunlarla birlikte yeminli tercümanlar resmi belge niteliği taşıyan pasaportlar, evlilik belgeleri, doğum belgeleri, ehliyet, uluslararası kullanım kılavuzları gibi birçok belgeyi çevirmeye yetkilidirler. Resmi kurumlarla ilgili bütün çevirilerin yeminli tercümanda yaptırılması gerekir. Yeminsiz tercüman ise resmi olmayan belgeleri çevirebilir.
Yeminli tercümelerde çeviri imzalı ve kaşelidir. Bu da resmi kurumlarda belgenin geçerli olmasını sağlar. Bu durum yeminsiz tercümanların çevirilerinde mümkün değildir. Bununla beraber noter tasdiki de ancak yeminli tercümelerde yapılmaktadır. Bu sebeple resmi makamlara verilecek noter onaylı belgeler ancak yeminli tercümanlarca yapılabilir.
Yeminli tercüme hizmeti, noterlikten gerekli yeminli tercüman belgesine sahip ve resmi evrak çevirilerinde yetkisi olan tercümandır. Noter onayı ise, yeminli tercüman çevirisi sonrasında, talep ediliyor olması halinde noterden ayrıca alınması gereken onaydır. İkisi aynı anlama gelmez; ancak noter onayı da talep edilen bir belge çevirisinin mutlaka yeminli tercüman tarafından çevirisi yapılmış olması gerekmektedir.
Yeminli tercüman olmak ve noter tasdikli belgelerde rol oynamak için Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı olmak zorunludur. Türk Vatandaşlığı'na geçildikten sonra eğitim durumu ve dil bilgisi hakimiyeti de yeterli ise yeminli tercümanlık yapılabilir. Ancak vatandaş olunmasa dahi freelance olarak veya çeşitli tercümanlık şirketlerinde yeminsiz tercüman olarak iş bulmak mümkündür.
Noter yeminli tercüme, normal tercümelere göre çok daha pahalıdır. Noter ücreti ve tercüme ücreti olmak üzere 2 adet masraf vardır. Yani aracı olan noterlik de belli bir ücret talep eder. Bunun ana sebebi, tercümenin devlet dairelerinde geçerli bir resmi evrak niteliği taşımasıdır.
Tercüme ücreti, dil çiftlerine bağlı olarak da değişmektedir. Bazı dillerdeki tercüman sayısı az olduğu için fiyatlar artabilmektedir. Her hizmette olduğu gibi yeminli tercüme hizmetinde de işin niteliği, yeminli tercümanın deneyimi, profesyonel tercüme ofisinin konusundaki deneyim ve profesyonelliği fiyatların belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
Resmi evrakların çevrilmesinde tercih edilen yeminli çevirme hizmetinde hem çeviri yapılırken hem de tercümanla anlaşırken dikkat edilmesi gereken noktalar bulunuyor. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
17 yılı aşkın süredir, 1000'i aşkın kurumsal ve bireysel müşterisine profesyonel tercüme hizmetleri sağlayan Transcom yeminli tercüme, 52 dilde yeminli tercüme hizmeti verebilmektedir. Bünyesinde bulunan deneyimli ve uzman yeminli tercümanlar ile 24 saatte çeviri teslimi ve acil tercüme işlerinizde 1 saat içerisinde çeviri teslimi hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.
Noter Yeminli Tercüme hizmetlerimiz hakkında bilgi alabilirsiniz.
2005 yılından günümüze profesyonel çeviri - tercüme, yerelleştirme ve dil danışmanlığı hizmeti veren firmamız patent çevirisi, medikal çeviri, teknik çeviri, hukuki çeviri konularında uzman bir kadroya sahiptir. Hizmetlerimiz hakkında fiyat teklifi almak için bize ulaşın: +90 312 425 64 14 (pbx)
Tüm çeviri hizmetlerimizde ihtiyaç ve talebe göre uzman ve deneyimli kadromuzla yeminli tercüme hizmeti sağlamaktayız.
Profesyonel tercüme hizmeti hakkında Tercüme Hizmeti Alınırken Dikkat Edilmesi Gerekenler yazımızı incelemenizi öneririz.
Tüm profesyonel yeminli çeviri ihtiyaçlarınız için Transcom'u tercih ederek doğru ve profesyonel bir çeviri hizmeti almanın keyfini yaşayın!
Şartname – Sözleşme Çevirisi sayfamızı da incelemek ister misiniz?